Από το βιβλίο που εκδόθηκε για λογαριασμό της πρώην Εμπορικής Τράπεζας, και αφορά όλους τους υγροβιότοπους της Ελλάδας, παρουσιάζουμε το απόσπασμα που αφορά τη λίμνη Κάρλα.  |
| Πανοραμική άποψη της λίμνης Κάρλας στη Θεσσαλία. Φωτογραφία: Αλέξανδρος Αβραμίδης |
Λίμνη Κάρλα: Παράδεισος για περιπατητές
της Βασιλικής Χρυσοστομίδου
| ||
Ως επίγειος παράδεισος περιγράφεται διαχρονικά από συγγραφείς και ταξιδιώτες η λίμνη Κάρλα στη Θεσσαλία. Αναμφίβολα, μια ιδιαίτερη περίπτωση: αποξηραίνεται σκόπιμα στα μέσα της δεκαετίας του ’60, γεγονός που προκαλεί σοβαρές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις, και σχεδόν αμέσως μετά, αποφασίζεται η αποκατάστασή της. H Κάρλα επανέρχεται στο προσκήνιο με την πρόσφατη έκδοση ενός περιπατητικού οδηγού από το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο.
«Η λίμνη Κάρλα είναι μια από τις σημαντικότερες λίμνες της Ελλάδας, σημαντικός υγρότοπος της Μεσογείου με εξαιρετικό παραγωγικό οικοσύστημα και με οικολογική, οικονομική και κοινωνικοπολιτιστική αξία. Η αρχική έκτασή της ήταν περίπου 120 τετρ.χλμ.», λέει ο κ. Στέφανος Δόδουρας, σύμβουλος αειφορίας στο Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Ανθρωπο. Η ιστορική «διαδρομή» της λίμνης, πλούσια: «Εκεί τοποθετείται το μυθικό βασίλειο του Αδμήτου και της Αλκηστης, υπάρχουν ίχνη οικισμών από τη μεσολιθική ώς τη μεταβυζαντινή περίοδο, συνδέεται με τον ξεσηκωμό των κολίγων της Θεσσαλίας αλλά και με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60, έσφυζε από ζωή με τους ψαράδες της περιοχής και τα κοπάδια των Βλάχων της Πίνδου», ολοκληρώνει το «πορτρέτο» της Κάρλας ο κ. Δόδουρας.
 |
Ψαράδες στην Κάρλα το 1953 (αριστερά) και μακέτα από την οργάνωση της ζωής στη λίμνη πριν από το 1960 (κέντρο). Σήμερα, είναι ξανά περιβαλλοντική όαση με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, πηγή ζωής για την περιοχή.
|
Όσο για το φυσικό περιβάλλον, «πρόκειται για κάτι ξεχωριστό: έχει την πιο εύφορη πεδιάδα της χώρας στα δυτικά και τους ορεινούς όγκους της Οσσας, του Μαυροβουνίου και του Πηλίου στα ανατολικά. Το 1964, όταν Γάλλοι ορνιθολόγοι επισκέπτονται την ήδη μισοκατεστραμμένη Κάρλα, καταγράφουν έναν αριθμό πουλιών που μπορούσε να συγκριθεί μόνο με το Δέλτα του Δούναβη». Ποια ήταν όμως η συνέχεια της πολυκύμαντης ζωής της λίμνης; «Αμέσως μετά την αποξήρανσή της τη δεκαετία του ’60, άρχισαν οι μελέτες αποκατάστασής της!». Σχεδόν στο 1/3 της αρχικής έκτασής της η λίμνη πλέον, παλεύει να ξαναβρεί την ταυτότητά της. Σήμερα; «Είναι ένας τεχνητός υγρότοπος 38 τετρ.χλμ., που φιλοδοξεί να γίνει πάλι μέρος της καθημερινής ζωής του τόπου. Το νερό προέρχεται κυρίως από τον Πηνειό. Τα έργα επανασύστασης ξεκίνησαν το 2000, έχουν στόχο να τελειώσουν το 2015 και εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος κατασκευής θα ξεπεράσει τα 250 εκατομμύρια ευρώ. Πολλά, όμως, δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί, όπως ποδηλατικές διαδρομές ή παρατηρητήρια για τα πουλιά». Οπως επισημαίνει ο κ. Δόδουρας, «η Κάρλα δεν πρέπει να μετατραπεί απλά σε έναν “κουβά” για πότισμα των τριγύρω χωραφιών. Η περιοχή μπορεί να γίνει ένας περιβαλλοντικός παράδεισος, ικανός να προσελκύσει ποιοτικό και εναλλακτικό τουρισμό».
Τι θα δει ο επισκέπτης της περιοχής; «Πουλιά -πρόσφατα δημιουργήθηκε μια σημαντική αποικία αργυροπελεκάνων-, άγρια φύση και ζωή, όχι μόνο περιμετρικά της λίμνης αλλά και στα γύρω βουνά. Τα γραφικά χωριά Κανάλια, Κεραμίδι, Κερασιά. Πέτρινα γεφύρια, πηλιορείτικη αρχιτεκτονική, παλιές εκκλησίες, αρχαιολογικούς χώρους. Τον Κάμπο στα δυτικά της λίμνης. Τρία νησάκια της παλιάς λίμνης, που σήμερα προεξέχουν σαν λόφοι».
«Η Κάρλα είναι μια ελκυστική περίπτωση, ήταν λίμνη, έπαψε να είναι και τώρα ξαναγίνεται. Σε ότι αφορά το περιεχόμενο του οδηγού, διαβάζουμε για την πολιτιστική αξία των υγροτόπων, στοιχεία για την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τη λίμνη Κάρλα – την αρχαιολογία, τη μυθολογία, την ιστορία, προϊστορία, ανθρώπινη εγκατάσταση, τις κοινωνικές πεποιθήσεις, πρακτικές, τα οικοσυστήματα και τη μερική αποκατάσταση του υγρότοπου, όλες τις μελέτες από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μέχρι τώρα.
Περιπατητικός οδηγός
«Ακολουθεί λεπτομερής περιγραφή δέκα περιπατητικών διαδρομών, ενώ υπάρχουν και δύο χάρτες διπλής όψης. Στον επίλογο, χρήσιμες πληροφορίες και παράρτημα με όλα τα είδη ορνιθοπανίδας, θηλαστικών και γεωγραφίας. Με δυο λόγια, αυτός ο οδηγός βάζει την Κάρλα ξανά στον χάρτη. Προσωπικά, δεν θα ήθελα ορδές τουριστών στην περιοχή, αλλά εκείνους που όχι μόνο τους αρέσει πραγματικά, αλλά που θα προστατεύσουν την περιοχή, θα την αναδείξουν αλλά και θα ενώσουν τη φωνή τους με τη δική μας, ώστε να γίνουν αυτά που πρέπει να γίνουν στην περιοχή»
Ο οδηγός διατίθεται δωρεάν στα γραφεία του Μεσογειακού Ινστιτούτου για τη Φύση και τον Άνθρωπο, Βουκουρεστίου 23. Υπάρχει και σε ηλεκτρονική μορφή: Lake Karla Walking Guide (ΕΝ, ΕΛ) 2013
